หลักการดำรงชีวิตที่ถูกสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน บางเรื่องอาจไม่เคยมีสอนในตำรามาก่อนแต่มนุษย์ก็สามารถเรียนรู้ได้ก่อนที่จะมีการพิสูจน์ตามหลักวิทยาศาสตร์ และด้วยความช่างสังเกตถึงการแปรสภาพของสิ่งแวดล้อม บวกกับอาศัยการเรียนรู้จากสิ่งที่อยู่รอบตัว ตลอดจนความรู้จากประสบการณ์จริงที่ได้จากการลงมือทำ ลองถูก ลองผิด จึงเกิดเป็นองค์ความรู้ที่ถูกถ่ายทอดกันต่อ ๆ มาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งบางเรื่องก็ได้รับการทดลองเพื่อเป็นการค้นหาเหตุผลมาอธิบายในเรื่องต่าง ๆ หนึ่งในนั้นก็คือการเลือกทิศทางของหน้าบ้าน ซึ่งแน่นอนว่าเป็นเรื่องที่สำคัญไม่แพ้เรื่องอื่น ๆ หากต้องการอยู่อาศัยได้อย่างสบายกายและสบายใจในบ้านที่สร้างมาด้วยน้ำพักน้ำแรง ดังนั้น ทิศทาง แสงแดด และลม จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่จะต้องพิจารณาก่อนกำหนดผังบ้าน
หลาย ๆ คนน่าจะเคยสงสัยว่าเวลาที่เราจะสร้างบ้านเอง หรือจะซื้อบ้านเดี่ยว บ้านแฝดของโครงการ หน้าบ้านควรจะหันไปทิศไหนจึงจะดีที่สุด คนสมัยโบราณมักจะรู้ในเรื่องนี้เป็นอย่างดี จากข้อมูลที่ได้รวบรวมมา ประกอบกับการพิจารณาร่วมกับความจริงในเรื่องสภาพอากาศประเทศไทย ที่มีทั้งความร้อนและแสงแดดจัด จึงแนะนำได้เลยว่าทิศที่เหมาะสมนั้นมีอยู่ 2 ทิศด้วยกัน คือ ทิศเหนือ และทิศใต้ ซึ่งก็จะมีความแตกต่างกันอีกในบางเรื่อง ว่าแต่จะเป็นเรื่องอะไรบ้างต้องตามมาดูกัน
หน้าบ้านที่หันไปทางทิศเหนือ
เป็นทิศยอดนิยมมาก เนื่องจากไม่ว่าบ้านหลังไหนก็ตามที่หันหน้าไปทางทิศนี้ การันตีได้เลยว่าจะมีแต่ความเย็นสบายพัดผ่านเข้าตัวบ้านตลอด และจะห่างไกลจากแสงแดดอันร้อนผ่าวที่จะเข้ามาแวะเวียนส่งกระแสความร้อนและมาดูดเลียสีสวย ๆ ของบ้านให้ซีดจางเร็วกว่าที่ควร แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะไม่โดนแดดเล แต่เมื่อเทียบกับทิศอื่น ๆ แล้วถือว่าน้อยมาก และเป็นทิศหลักของเส้นทางลมธรรมชาติจึงทำให้ได้สัมผัสกับลมเย็นสบายตลอดทั้งปี อาจจะพบเจอกับกระแสลมแรงในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคมอยู่บ้าง แต่ก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคใด ๆ เลย เหมาะมากหากจะวางตำแหน่งของห้องนั่งเล่นไว้ทางทิศนี้ หรือจะทำเป็นตำแหน่งของห้องนอน ห้องทำงานก็ได้ และควรออกแบบห้องให้มีความโปร่ง โล่ง ควรใช้เป็นผนังแบบกระจกเพื่อให้มีแสงสว่างส่องเข้าถึง
เนื่องจากเป็นทิศทางที่บ้านโดนแดดได้น้อยอยู่แล้ว จึงอาจทำให้เกิดความอับชื้นได้ง่ายหากปิดด้วยผนังปูนจนทึบไปหมด ข้อจำกัดของการหันหน้าบ้านไปทิศเหนือนี้อยู่ที่เรื่องความชื้นโดยตรง หากมีห้องน้ำ หรือบริเวณซักล้างและตากผ้าหันไปด้านทิศเหนือ ความชื้นเหล่านั้นมักจะระเหยได้ช้ากว่านั่นเอง หน้าบ้านที่หันไปทางทิศเหนือนั้นจะได้รับแสงแดดช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน ประมาณปีละ 4 เดือน แต่เมื่อเข้าสู่ฤดูหนาวก็จะมีโอกาสได้สัมผัสลมเย็น ๆ ตลอดช่วงบ่ายได้อีก ในเรื่องของความเชื่อนั้นก็มีอยู่ว่าบ้านใดที่หันไปทางทิศเหนือจะช่วยส่งเสริมให้ผู้อยู่อาศัยเป็นผู้ที่มีความเฉลียวฉลาด สมองไว และไม่เพียงเท่านี้ยังมีเรื่องสำคัญที่ทุกคนต้องชอบอีก ตามความเชื่อที่ว่าบ้านที่หันไปทางทิศนี้จะสามารถหาเงินมาใช้ได้อย่างคล่องมือมากกว่า
หน้าบ้านที่หันไปทางทิศใต้
ทิศใต้เป็นอีกทิศหนึ่งที่จัดว่าดี มีลมพัดให้เกิดอากาศถ่ายเทภายในบ้านได้ทั้งปี ซึ่งก็จะเป็นทิศที่สวนทางกันกับทิศเหนือ คือทิศใต้นี้จะเป็นด้านที่ได้รับแสงแดดตลอด สำหรับผู้ที่ชอบปลูกต้นไม้ ทำสวนดอกไม้อาจจะชอบใจและเลือกหันหน้าบ้านไปทางทิศใต้นี้ และยังเหมาะมากที่จะใช้เป็นตำแหน่งของห้องน้ำ บ่อน้ำ หรือสระว่ายน้ำ เพราะแสงแดดที่ส่องถึงตลอดจึงทำให้บ้านไม่ค่อยชื้น สระว่ายน้ำจะไม่ค่อยเกิดตะไคร่น้ำ จึงไม่ต้องขัดทำความสะอาดกันบ่อย ๆ แล้วยังเป็นทิศที่มีกระแสลมในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนตุลาคมซึ่งจะตรงกับฤดูร้อนยาวไปจนถึงรอยต่อของฤดูฝน ทำให้ลมร้อนที่พัดผ่านผิวน้ำเข้ามาภายในบ้านมีความเย็น
แต่เมื่อถึงช่วงฤดูฝนประมาณเดือนมิถุนายนถึงเดือนตุลาคม ลมทางทิศใต้จะพัดพาเอาฝนเข้ามาสู่ตัวบ้านด้วยแบบเต็ม ๆ ไม่ว่าจะเป็นบ้านแฝด บ้านเดี่ยว ดังนั้นจึงควรออกแบบบ้านให้มีชายคายื่นออกมาและติดตั้งกันสาดบริเวณหน้าต่างโดยรอบ เพื่อบังฝนและป้องกันฝนสาดเข้าสู่ตัวบ้าน และในช่วงฤดูหนาวที่มีอากาศเย็นแสงแดดที่ส่องเข้ามาจะช่วยลดความหนาวเย็นช่วยสร้างความอบอุ่นให้กับผู้อยู่อาศัยในบ้านได้ ยิ่งไปกว่านั้นการที่มีลมพัดผ่านอยู่ตลอดจะทำให้เกิดการไหลเวียนของอากาศที่ดี ส่งผลต่อสุขภาพที่ดีของคนในบ้านได้อีกด้วย
สำหรับใครที่ไม่ชอบให้บ้านโดดแดดมาก ๆ ทิศเหนือก็น่าจะตอบโจทย์ได้ดี ส่วนข้อจำกัดของทิศเหนือนั้นก็สามารถแก้ไขได้ด้วยการเลือกใช้วัสดุก่อสร้างบ้านที่ช่วยลดหรือป้องกันความชื้นซึ่งก็มีให้เลือกมากมาย แต่ถ้าใครชอบรับลมธรรมชาติทิศใต้คงเป็นทิศที่เหมาะอย่างมาก ถึงจะโดนแดดมากหน่อยก็คงไม่ใช่ปัญหา แค่เพียงหาต้นไม้ที่มีขนาดพุ่มไม่ใหญ่เกินไปมาปลูกเพื่อสร้างความร่มรื่น เฉกเช่นพื้นที่ตามชานเมืองอย่างบ้านนนทบุรี เพียงเท่านี้ก็ได้บ้านที่อยู่สบาย ร่มเย็นเป็นสุขตามที่ต้องการแล้ว
